Mâm quả cưới là một trong những nét đẹp truyền thống và lưu giữ nét văn hóa của dân tộc trong ngày cưới Việt Nam. Mâm quả đươc xem là sính lễ mà nhà trai gửi đến nhà gái thể hiện sự chân thành, lời mở đầu kết giao giữa hai nhà, mở đầu cho một mối quan hệ mới.
Tùy theo vùng miền khác nhau mà mâm lễ ngày cưới cũng có sự khác biệt, song vẫn giữ được ý nghĩa sâu sắc vốn có của từng loại mâm quả. Qua đó cảm nhận rõ sự thiêng liêng và trách nhiệm của mình đối với gia đình nói chung và hôn nhân của mình nói riêng.
Mâm quả ngày cưới gồm những gì?
| Mâm quả thứ 1 | Trầu cau |
| Mâm quả thứ 2 | Trái cây |
| Mâm quả thứ 3 | Bánh cốm –bánh phu thê –bánh kem |
| Mâm quả thứ 4 | Trà –rượu |
| Mâm quả thứ 5 | Gà –xôi –heo quay |
| Mâm quả thứ 6 | Quần áo |
| Mâm quả thứ 7 | Tiền đen –tiền cheo |
1.Mâm trầu cau “mâm khởi đầu câu chuyện”
Từ cổ chí kim miếng trầu luôn khởi đầu câu chuyện kết duyên và làm nên nghĩa phu thê. Màu xanh lá trầu hòa quyện cùng với múi cau và một chút vôi trắng tạo thành màu đỏ tươi. Là một minh chứng cho sự hoàn hảo và một tình yêu bền chặt.
2.Mâm trái cây “hoa thơm quả ngọt”
Mâm ngũ quả với 5 loại trái cây khác nhau kết lại được đặt trên bàn thờ tổ tiên và bàn tiếp khách. Mâm hoa quả được kết với nhiều màu sắc ngụ ý cầu mong cho tình yêu, cuộc sống của đôi uyên ương mới sẽ ngọt ngào, tươi mới suốt cả cuộc đời.
Theo phong tục vùng miền thì sẽ trưng bày 5 loại quả khác nhau với ý nghĩa khác nhau.
3.Mâm bánh cốm –bánh phu thê –bánh kem
Mâm bánh tùy thuộc vào từng vùng miền mà có những mâm bánh khác nhau, nhưng có 3 loại bánh phổ biến có ý nghĩa trong cưới hỏi là bánh phu thê, bánh cốm và bánh kem.
Bánh phu thuê phổ biến Bắc –Trung –Nam
Tuy bánh khác nhau về màu sắc và hình dáng, ngụ ý chung vẫn là sự hài hòa của đất trời, âm dương đồng thuận, sự kết hợp hoàn hảo của vợ chồng.
Bánh cốm là loại bánh luôn có mặt trong các mâm quả cưới miền Bắc.
Bánh có hình tròn là hình bầu trời, tượng trưng cho cực dương. Ngày cưới có âm, có dương sẽ tạo nên sự thịnh vượng, ấm no và hạnh phúc cho Cô Dâu Chú Rể sau này.
Bánh kem được tiếp thu từ phương Tây và ngày nay đã góp mặt trong nghi lễ. Có ý nghĩa như là lời chúc gửi tới hai bạn trẻ thông điệp mãi mãi hạnh phúc và ngọt ngào.
Song hiện nay mâm bánh kem được kèm chung với mâm quả khác, thể hiện sự chu đáo và đầy đủ nhà trai.
4.Mâm trà –rượu “khách đến nhà không trà thì rượu”
Những ngày đoàn viên, họp mặt gia đình, bạn bè người Việt đều không thể thiếu trà và rượu. Dùng để dâng lên bàn thờ tổ tiên, để ông bà tổ tiên về chứng giám cho đôi trẻ và cũng là để xin phép tổ tiên cho đám cưới được diễn ra vui vẻ, hạnh phúc.
5.Mâm gà –xôi –heo quay
Xôi và gà: Xôi gấc màu Đỏ Cam (màu Son) với ý nghĩa mang lại sự may mắn và ca ngợi sự son sắt, thuỷ chung của tình chồng nghĩa vợ. Đi kèm mâm xôi gấc là một con gà với ngụ ý “gà đẻ trứng vàng” mang lại sự sung túc và hạnh phúc.
Heo quay: Tượng trưng cho sự dư dả, sung túc và tài lộc. Ngoài ra còn có quan niệm đây là lời chúc mong cho cô dâu chú rể sớm có em bé và mau phát tài.
6.Mâm quần áo
Mâm quả áo dài chỉ thường xuất hiện ở miền Nam được gia đình chồng chuẩn bị sẵn. Mang ý nghĩa khi về nhà chồng, cô dâu sẽ được chăm lo kĩ lưỡng và có cuộc sống no đủ, hạnh phúc trọn đời
7.Tiền đen –tiền cheo
Nhiều ý kiến cho rằng tiền đen tượng trưng cho sự thách cưới của nhà gái đối với nhà trai. Một giải thích khác cho rằng đây là khoản nhà trai đóng góp để lo tổ chức lễ cưới, ngụ ý rằng tất cả đã được chuẩn bị chu đáo.